Η στάση του σώματος είναι μια σημαντική πτυχή της καλής υγείας. Ως «στάση του σώματος» μπορεί να οριστεί ο τρόπος με τον οποίο μπορούμε να θέτουμε τον εαυτό μας ή τα άκρα μας σε σχέση με το υπόλοιπο σώμα μας. Είναι η θέση που κρατάμε το σώμα ενάντια στην βαρύτητα κατά την όρθια, την καθιστή ή την κεκλιμένη στάση.
Η σωστή στάση του σώματος είναι αυτή κατά την οποία τα διαφορετικά τμήματα του σώματος μας, όπως το κεφάλι, ο λαιμός, το στήθος και η κοιλιά, ισορροπούν κατακόρυφα το ένα πάνω στο άλλο, έτσι ώστε το βάρος να διαβιβάζεται στην λεκάνη και από εκεί στα πόδια με την ελάχιστη προσπάθεια και καταπόνηση των μυών, των τενόντων και των συνδέσμων. Το κεφάλι είναι κεντραρισμένο πάνω από την λεκάνη, το πρόσωπο έχει κατεύθυνση προς τα μπροστά και η ωμική ζώνη είναι στο ίδιο επίπεδο με την λεκάνη. Μπορείτε να φανταστείτε μια νοητή γραμμή που περνά από το αυτί, τον ώμο, το ισχίο, το γόνατο και το μέσο της πτέρνας. Για να διατηρηθεί η καλή στάση του σώματος, χρειάζεται να γνωρίζετε πώς να κάθεστε και να στέκεστε έτσι ώστε να εξασφαλιστεί ότι δεν θα υπάρχει κάποιο πρόβλημα ή πόνος στην πλάτη.
Η κακή στάση του σώματος θεωρείται συνήθως πρόβλημα του ενήλικα, αλλά μπορεί και τα παιδιά να υποφέρουν από τις ίδιες συνέπειες και τους κινδύνους της κακής στάσης του σώματος. Με τον τρόπο που κάθονται στο σχολείο ή στο σπίτι να διαβάσουν, παίζοντας ώρες βιντεοπαιχνίδια, κοιτάζοντας οθόνες υπολογιστών μπορεί να επιφέρουν στο παιδί πόνο στην πλάτη και μια σκυφτή στάση σώματος. Αντιστοίχως, λοιπόν, η στάση του σώματος είναι η θέση του σώματος που έχει το παιδί σας ενώ στέκεται ή κάθεται. Εάν το παιδί σας έχει καλή στάση του σώματος, ο λαιμός, η πλάτη και το κεφάλι πρέπει να είναι ίσια και χαλαρά. Εάν το παιδί σας έχει κακή στάση του σώματος, το κεφάλι του μπορεί να γέρνει προς τα εμπρός, ο λαιμός του να προεξέχει και η πλάτη του να είναι κυρτή.
Αιτίες της κακής στάσης
Μεταξύ των ενόχων που οδηγούν στην κακή στάση του σώματος στα παιδιά είναι το συνεχές τράβηγμα των ώμων προς τα εμπρός και προς τα κάτω, οι κακές συνήθειες όπως το να κάθονται στο θρανίο με το πηγούνι πεσμένο προς τα εμπρός και να στηρίζεται πάνω στο χέρι ή στην καρέκλα στραβά σε μια θέση για μεγάλο χρονικό διάστημα και ο γενικότερα ο καθιστικός τρόπος ζωής. Η βαριά τσάντα μπορεί επίσης να είναι επιζήμια για τη στάση του σώματος ενός παιδιού. Τα παπούτσια που δεν υποστηρίζουν καλά το πόδι, τα δύσκαμπτα ή άβολα κρεβάτια, η κακή διατροφή , οι κακές συνήθειες ύπνου και ο καθιστικός τρόπος ζωής μπορεί επίσης να επηρεάσουν τη στάση του παιδιού σας. Τέλος, η παχυσαρκία είναι μια κοινή αιτία της κακής στάσης του σώματος ως πρόσθετο βάρος, προσθέτει πίεση στη δομή των οστών των παιδιών σας. Μπορείτε να αναγνωρίσετε ένα παιδί με κακή στάση σώματος από τους πεσμένους ώμους του ή από το προς τα εμπρός γερμένο κεφάλι του, η οποία προκαλεί το πάνω μέρος του λαιμού έως ελαφρώς προεξέχει έξω από το σώμα.
Συνέπειες της κακής στάσης
Η κακή στάση του σώματος σε ένα παιδί μπορεί να προκαλέσει τα μακροπρόθεσμα προβλήματα υγείας, συμπεριλαμβανομένης της κακής κυκλοφορίας του αίματος, χρόνια άλγη και πόνους, δυσκαμψία των αρθρώσεων, κακές συνήθειες ύπνου και κύφωση, η οποία είναι κοινώς γνωστό ως «καμπούρα». Επιπλέον, μπορεί να είναι η περιορισμένη κίνηση, η μειωμένη ικανότητα των πνευμόνων και η κακή λειτουργία του εντέρου.
Η κακή στάση του σώματος μπορεί να είναι αποτέλεσμα των κακών συνηθειών, όπως το να κάθεται ξαπλωμένος πάνω στο θρανίο ή ακόμα να είναι αποτέλεσμα μιας πιο σοβαρής ασθένειας ή νόσου, όπως η σκολίωση.
Οι στάσεις και οι συνήθειες σχηματίζονται κατά την περίοδο της ανάπτυξης του παιδιού. Τόσο η στάση σώματος όσο και οι επιπτώσεις από την μη σωστή στάση επηρεάζονται από τον τρόπο που περπατά, κάθεται και εκτελεί κάποια σωματική ή αθλητική κίνηση. Η ανάπτυξη μη σωστών συνηθειών της στάσης του σώματος μπορεί να έχει μακροπρόθεσμες συνέπειες, συμπεριλαμβανομένης της χρόνιας δυσφορίας ακόμα και ασθένειας. Για το λόγο αυτό, είναι σημαντικό να βοηθήσετε το παιδί σας να αποκτήσει καλή στάση σώματος σε όλη τη διάρκεια της ανάπτυξης του.
Η διδασκαλία της καλής στάσης ως συνήθεια από νωρίς στη ζωή ενός παιδιού μπορεί να το προφυλάξει από την μετέπειτα δυσφορία, πόνο ή κακή εμφάνιση. Μπορεί επίσης να επηρεάσει το πόσο καλά λειτουργούν οι μυς και οι αρθρώσεις. Η καλή στάση του σώματος και η υγεία πάνε χέρι-χέρι και βοηθούν για να απελευθερωθούν οι πόνοι της πλάτης. Πρόκειται για μια σημαντική αρετή που πρέπει να ενσωματωθεί στην ανάπτυξη του παιδιού από νωρίς.
Δυστυχώς, εάν αυτό δεν αντιμετωπισθεί έγκαιρα, είναι δυνατό να οδηγήσει σε παραμορφώσεις της σπονδυλικής στήλης όπως σκολίωση, κύφωση, λόρδωση τα οποία συνοδεύονται από πόνο και ακολουθούν το παιδί μετέπειτα στην εφηβική, αλλά και ενήλικη ζωή του. Τέλος, η καλή στάση του σώματος παίζει επίσης ρόλο στην πνευματική και κοινωνική ανάπτυξη του παιδιού καθώς μελέτες έχουν δείξει ότι με την καλή στάση του σώματος τα παιδιά αισθάνονται αυτόματα πιο σίγουρα και με περισσότερο αυτοπεποίθηση.
Αρχικά, λοιπόν, είναι πολύ σημαντικό τόσο οι εκπαιδευτικοί όσο και οι γονείς να εξηγήσουμε στα παιδιά κάποια βασικά πράγματα για το ανθρώπινο σώμα και κατ’ επέκταση να αναφερθούμε στη σωστή στάση σώματος.
Πιο συγκεκριμένα:
Η σπονδυλική μας στήλη και η μέση μας αποτελεί τον άξονα και το κέντρο που στηρίζει τα υπόλοιπα μέλη μας. Όλο μας το σώμα απ’ το πλάι θα πρέπει να φαίνεται σε μια ευθεία, δηλαδή, οι ώμοι και η κοιλιά να μην προεξέχουν προς τα μπρος ή πίσω.
Η σπονδυλική στήλη αποτελείται από βραχέα οστά, που λέγονται σπόνδυλοι. Αυτοί είναι τοποθετημένοι αρχιτεκτονικά ο ένας επάνω στον άλλο με τέτοιο τρόπο, ώστε να σχηματίζουν τέσσερα κυρτώματα: το αυχενικό με το κυρτό εμπρός, το θωρακικό με το κυρτό πίσω, το οσφυϊκό με το κυρτό εμπρός και το ιεροκoκυγικό με το κυρτό πίσω. Η κινητικότητα και η σταθερότητα της σπονδυλικής στήλης οφείλεται στην ύπαρξη των κυρτωμάτων αυτών.
Οποιαδήποτε αύξηση ή μείωση στις καμπύλες αυτές, μεταβάλλει σημαντικά τη βιολογική βιομηχανική της σπονδυλικής στήλης προκαλώντας τη σκυφτή στάση (κύφωση), τη στάση της αυξημένης λόρδωσης, την επίπεδη θωρακική περιοχή και την επίπεδη οσφυϊκή περιοχή Στις λανθασμένες αυτές στάσεις του σώματος, άλλα από τα μαλακά μόρια της σπονδυλικής στήλης βραχύνονται και άλλα επιμηκύνονται. Αυτό ερεθίζει τους υποδοχείς που δίνουν πληροφορίες στον εγκέφαλο για την κατάσταση των δομών αυτών και δημιουργούνται οι προϋποθέσεις για την πρόκληση των γνωστών συνδρόμων: του αυχενικού, της ραχιαλγίας, της οσφυαλγίας και ισχιαλγίας. Το χαρακτηριστικό αυτών είναι ο έντονος πόνος όχι μόνο κατά τη διάρκεια της ημέρας, αλλά και τη νύκτα. Έτσι αν δεν δοθεί η ανάλογη προσοχή στη σωστή στάση στη φάση της ανάπτυξης (μέχρι τα 16 χρόνια), οι ανισορροπίες των μαλακών μορίων εδραιώνονται και στην ενηλικίωση τα άτομα αυτά είναι μοιραίο να εκδηλώσουν τα παραπάνω σύνδρομα.
Σωστή στάση σώματος κατά τη γραφή (καθιστή θέση)
Οι μαθητές περνούν την περισσότερη ώρα της σχολικής ημέρας καθισμένοι στο θρανίο και μπορεί να κάθονται «αδέξια» για διάφορους λόγους, είτε πρόκειται για απλή τεμπελιά ή λόγω της αμηχανίας τα μεγαλύτερα λόγω των αναπτυξιακών αλλαγών τους.
Η γραφή είναι μια από τις σημαντικότερες δεξιότητες που αποκτούν, αναπτύσσουν και χρησιμοποιούν τα παιδιά καθ’ όλη τη διάρκεια των σχολικών τους χρόνων κατά την εκτέλεση του ρόλου τους ως μαθητές. Είναι μια πολύπλοκη σχολική δραστηριότητα που απαιτεί τη σύνθεση και ολοκλήρωση του οπτικών, κινητικών, αισθητηριακών και αντιληπτικών καναλιών. Η αναγνώριση κινητικών, αισθητηριακών, γνωστικών ακόμα και ψυχοκοινωνικών δυσκολιών που μπορεί να παρεμβαίνουν αρνητικά στην ομαλή εξέλιξη της γραφής είναι σημαντική για την επιλογή και εφαρμογή κατάλληλων στρατηγικών ώστε να ξεπεραστούν ή έστω να μειωθούν αυτές οι δυσκολίες. Όταν οι γραφοκινητικές δεξιότητες είναι ανεπαρκείς τα παιδιά έρχονται αντιμέτωπα με μια πληθώρα, δυσμενών συνεπειών τόσο στην ακαδημαϊκή τους επίδοση όσο και στις κοινωνικές τους αλληλεπιδράσεις με αποτέλεσμα να μειώνεται η επιτυχής συμμετοχή τους στα σχολικά, καθημερινά τους έργα.
Η σωστή στάση του σώματος κατά τη γραφή θα πρέπει να είναι:
- Κορμός ευθύγραμμος και η πλάτη μας ακουμπάει καλά πίσω στην καρέκλα χωρίς να «βουλιάζουμε» μέσα στο κάθισμα.
- Το βάρος θα πρέπει να μοιράζεται στα ισχία, τα οποία πρέπει να βρίσκονται σε κάμψη 90ο όπως επίσης και τα γόνατα (λυγισμένα) και οι ποδοκνημικές αρθρώσεις, τα πόδια σταθερά και αμετακίνητα στο πάτωμα παρέχοντας, έτσι, στήριξη στις μετακινήσεις βάρους και στις ρυθμίσεις της στάσης του σώματος καθώς γράφει.
- Οι πήχεις να ακουμπούν στο τραπέζι, με τους αγκώνες να σχηματίζουν γωνία 90ο
Επίσης
- Η επιφάνεια του τραπεζιού πρέπει να είναι
- Αποφεύγουμε να έχουμε την τσάντα μας πάνω στην καρέκλα μας, γιατί μας εμποδίζει να καθόμαστε σωστά.
- Αποφεύγουμε να έχουμε τα πόδια μας σταυρωμένα ή διπλωμένα πάνω στην καρέκλα, συνήθεια η οποία είναι επιβλαβής κυρίως για τα γόνατα.
- Προσπαθούμε να μη σκύβουμε μπροστά και το κεφάλι μας να έρχεται έτσι πολύ κοντά στο γραπτό μας ή στην οθόνη.
Μπορείτε να βοηθήσετε τη στάση του παιδιού σας, αποκλείοντας οποιοδήποτε πιθανό θέμα υγείας διευκρινίζοντας γιατί το παιδί σας δεν κάθεται σωστά:
1. Ελέγξετε κατά πόσο το κάθισμα του, το γραφείο του και το γενικότερο περιβάλλον υποστηρίζουν την καλή στάση του σώματος του παιδιού. Η καρέκλα θα πρέπει να έχει το κατάλληλο ύψος, έτσι ώστε το παιδί σας να μπορεί να καθίσει σε όρθια θέση με τα γόνατα λυγισμένα σε γωνία 90 μοιρών και τα πόδια επίπεδα στο πάτωμα και να μην καμπουριάζει ενώ προσπαθεί να διαβάσει ή να κάνει την εργασία του.
2. Ελέγξτε για σκολίωση, η οποία μπορεί να είναι μια σοβαρή ιατρική κατάσταση και συμβουλευτείτε το γιατρό του παιδιού σας για να αποκλείσει την περίπτωση αυτή. Εάν το παιδί σας έχει σκολίωση, η σπονδυλική στήλη θα κάνει καμπύλη, δίνοντας στη στάση του σώματος του παιδιού σας μια καμπουριαστή εμφάνιση όσο ευθεία κι αν κάθεται. Ωστόσο, η σκολίωση μπορεί να διορθωθεί με τη βοήθεια ενός παθολόγου.
3. Ελέγξτε το βάρος της τσάντας του παιδιού σας. Τα παιδιά που σηκώνουν τακτικά βαριά φορτία κλίνουν προς τα εμπρός. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε μια συνήθεια της στρογγυλοποίησης του πάνω μέρους της πλάτης και την κλίση του κεφαλιού προς τα κάτω. Εναλλακτικά, τα παιδιά ενδέχεται να κλίνουν προς τα πίσω επηρεάζοντας την ομαλή καμπυλότητα της σπονδυλικής στήλης.
4. Μιλήστε στο παιδί σας σχετικά με την αλλαγή το σώμα τους, γνωρίζοντας του ότι οι αλλαγές αυτές θα συνεχιστούν για κάποιο χρονικό διάστημα, και ότι η σωστή στάση σώματος είναι το κλειδί για την υγιή ανάπτυξη της. Τα κορίτσια αρχίζουν συχνά να καμπουριάζουν για να κρύψουν την ανάπτυξή τους, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε μια μακροχρόνια συνήθεια κλίσης του πάνω μέρους της πλάτης. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε πόνο νεύρων στο λαιμό δεδομένου ότι εξέχει το πηγούνι για να δουν σωστά. Βοηθήστε να βρουν τα κατάλληλα είδη ένδυσης στα οποία αισθάνονται άνετα και στέκονται σωστά.
5. Παρακινήστε το παιδί σας να κάθεται στο πίσω μέρος του καναπέ ή στον τοίχο όταν βλέπει τηλεόραση ή παίζοντας παιχνίδια στο πάτωμα και καθοδηγήστε το να ξεκουράσει ολόκληρη την πλάτη και το κεφάλι του και να κρατάει το λαιμό του ευθεία.
6. Καθοδηγήστε το παιδί σας να σηκωθεί και να τεντωθεί ή να περπατήσει γύρω από το δωμάτιο μετά από περίπου κάθε μισή ώρα μελέτης. Αφήστε το παιδί σας να αγγίξει τα δάχτυλα των ποδιών του ή να φθάσει τα χέρια ψηλά στον αέρα και να επανέλθει πάλι στη σωστή θέση.
7. Παρακινήστε το παιδί σας να κινείται. Η καλή στάση υποβοηθείται σημαντικά από υγιή μυϊκή ανάπτυξη. Αθλήματα όπως η κολύμβηση γυμνάζουν όλο το σώμα κάτι που βοηθά στην ανάπτυξη των μυών χωρίς επιζήμιες αρθρώσεις. Ο χορός επίσης παρέχει βοήθεια με την ευθυγράμμιση του σώματος και την καλή στάση. Καθώς το παιδί σας θα είναι πιο άνετα με το σώμα του, θα γίνουν οι κινήσεις του πιο ευέλικτες, πράγμα που καθιστά ευκολότερο να σπάσει τις κακές συνήθειες και να σηκωθεί ίσια φυσικά.
8. Δοκιμάστε στο σπίτι κάποιες ασκήσεις για την ενδυνάμωση της πλάτης. Υπενθυμίστε στο παιδί σας να κάθεται σωστά.
Εάν δεν δείτε αποτέλεσμα τότε είναι καλό να συμβουλευτείτε κάποιον ειδικό. Όλοι γνωρίζουμε πως το πρόβλημα λύνεται καλύτερα όταν το προλαβαίνουμε στην αρχή.
Είναι σημαντικό το παιδί να έχει μια σωστή στάση σώματος τόσο στο σχολείο όσο και στο σπίτι. Η καλή στάση του σώματος είναι απαραίτητη ως βάση για την καλή λειτουργία. Ένα παιδί που ασκεί οποιαδήποτε κινητική δραστηριότητα, είτε είναι στο σπίτι ή στο σχολείο, χρειάζεται ένα σταθερό κορμό και ωμική ζώνη η οποία να λειτουργεί με επιτυχία. Η σωστή στάση θα δώσει στο παιδί τη σταθερότητα που χρειάζεται για να εκτελεί μια δραστηριότητα πιο αποτελεσματικά. Αυτό αφήνει επίσης το παιδί να επικεντρωθεί στο έργο του.
Πρέπει όλοι οι εμπλεκόμενοι να καταλάβουν ότι είναι καλύτερα να προληφθούν οι παρεκκλίσεις της σπονδυλικής στήλης, παρά να θεραπευθούν. Το σχήμα του σκελετού που θα οικοδομηθεί μέχρι το τέλος της σκελετικής ωρίμανσης, αυτό θα συνοδεύει το άτομο μέχρι τα βαθιά γεράματα. Στη φάση της ανάπτυξης το μυοσκελετικό ελέγχεται απόλυτα, γιατί απαιτείται ελάχιστη προσπάθεια, πράγμα που δεν συμβαίνει με την πάροδο των χρόνων. Τα παιδιά σήμερα είναι υποκινητικά. Τα πολλά μαθήματα και οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές τα καθηλώνουν στην καρέκλα και μοιραία η σπονδυλική στήλη στραβώνει. Η προσοχή της σωστής στάσης του σώματος, σε όλες τις φάσεις της καθημερινότητάς κατά την ανάπτυξη του παιδιού, είναι αναμφισβήτητα μεγάλης σημασίας.
